الزامات و استاندارد برق کشی ساختمان ایجاب می کند که از همان ابتدا نقشه برق کشی بطور دقیق تعیین و گام به گام اجرا شود. شروع اجرای الزامات برق کشی بهتر است از همان ابتدای ساخت ساختمان هنگام فونداسیون با حفر و تامین چاه ارت اجرا شود. طراحی دقیق و سپس اجرای دقیق منجر به مدیریت بهتر هزینه های برق کشی خواهد شد و هزینه های حال و آتی را کاهش می دهد.
برق کشی ساختمان طبق نقشه باید اجرا و به تایید ناظر فنی برسد. از این رو بایستی الزامات مندرج در مبحث سیزده مقررات ملی برق ساختمان با موضوع «طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان» رعایت و اجرا کردند.
الزاماتی که در سیم کشی برق ساختمان بایستی رعایت گردند عبارتند از :
۱- سیم کشی تمام پریزهای ساختمان اعم از آشپزخانه – هال و اطاقهای خواب و تمام قسمتهای مشاع ساختمان از جمله راه پله – همکف و پارکینگها بایستی با سیم حداقل ۲٫۵ سیم کشی شوند و همگی به ارت مجهز شوند.در واقع هر پریز ۳ رشته سیم حداقل ۲٫۵ داشته باشد.
۲- تمام مدارات روشنایی بایستی با سیم ۱٫۵ سیم کشی شوند.
۳- کولر آبی با سیم ۱٫۵*۵ کشیده شود و یک سیم برای ارت مجزا وجود داشته باشد سیم تغذیه کولر آبی باید توسط مدار مجزا و با سیم نمره ۲٫۵ سیم کشی شود مینیاتوری کولر آبی C 16A باشد.
۴- کلید محافظ نشتی جریان (محافظ جان) در هر واحد نصب گردد که جریان نشتی ۳۰ میلی آمپر و بدون امکان تغییر توسط کاربر باشد.
۵- ساختمان مجهز به چاه ارت باشد.
- از چاه ارت ترجیحا سیم نمره ۳۵ به تابلو و شینه ارت وصل شود.
- شینه ارت تابلو باید توسط سیم نمره ۱۰ به شینه نول تابلو اتصال یابد ارت آسانسور با سیم حداقل ۲۵ کشیده شود.
- ترجیحا همبندی قسمتهای فلزی ساختمان به شینه ارت با سیم نمره ۲۵ انجام شود.
۶- از کنتور تا جعبه مینباتوری هر واحد باید با سیم ۶ سیم کشی شود و ارت نمیتواند کمتر از این مقدار باشد یعنی برای هر واحد ۳ رشته سیم ۶ باید از مینیاتوری هر واحد تا جعبه کنتور کشیده شود.
۷- جهت قطع مدارات روشنایی از مینیاتوری ۱۰ آمپر تند کار (B 10A) و جهت قطع مدارات پریز از مینیاتوری ۱۶ آمپر کند کار (C 16A) استفاده شود.
۸- تغذیه کولر گازی و یا داکت اسپیلیت باید با سیم نمره ۴ به همراه ارت سیم کشی شود.
۹- پیچاندن سیم ها بدور هم و بکار بردن لنت برق در جعبه مینیاتوری ممنوع است.
۱۰- سیم نول باید به شینه نول و سیم های ارت باید به شینه ارت اتصال یابند.
راهنمایی صاحبکار برق کشی ساختمان :
- در طراحی نقشه برق کشی از افراد خبره استفاده کنید.
- هرچند هزینه ها کمی بیشتر می شوند اما سعی کنید تمام الزامات و استاندارد ها در سطح بالایی اجرا شوند.
- حتی الامکان از تجهیزات و سیم های مرغوب استفاده کنید.
- در صورت وجود ابهام با ناظر فنی یا مجری مشورت کنید.
- هزینه های برق کشی را در ابتدا محاسبه کنید.
- قرارداد را مکتوب نمایید.
راهنمایی مجری برق کشی ساختمان :
- صداقت و درست کاری برابر اعتبار شما و موفقیت شما خواهد بود.
- الزامات و استانداردهای فنی را با دقت و مسئولیت رعایت کنید.
- مشتری را راهنمایی کنید و نگرانی وی را برطرف کنید.
- در صورت وجود ابهام، قبل از اجرا، با ناظر فنی مشورت کنید.
- در مدیریت هزینه ها کمک یار صاحبکار باشید و در مورد کیفیت تجهیزات بهترین پیشنهاد با کمترین تلورانس قیمت را ارائه کنید.
میتوانید هزینه ها و دستمزد برق کشی ساختمان ها و اماکن را از لینک زیر دانلود کنید (هزینه دارد) :
الزامات برق کشی ساختمان با عنوان «طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان» را از لینک زیر دانلود کنید (بدون هزینه) :
طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان
اگر به راهنمایی در خصوص برق کشی ساختمان نیاز دارید از شما مشتری گرامی دعوت می کنیم راهنمایی زیر را مطالعه کنید :
| قوانین نظارت عالیه و نظارتی برق ساختمان ۱- پریز برق در حمام ودستشویی نباشد. از سینک ظرفسویی هم حداقل ۷۰ سانت از شیر و ۳۰ سانت از لبه سینک فاصله داشته باشد ۲- چاه ارت توسط شرکتهای دارای تاییدیه اجرا شود ، مقاومت چاه ۲ اهم و برای چاه ارت کارتکس چاه ( کارتکس شرکت مجری چاه ) اخذ شود . ۳- رعایت حریم شبکه های توزیع برق از ساختمان برای ولتاژ v380-220 برابر ۱٫۵ متر می باشد و حریم ۲۰ کیلو ولت ۳ متر می باشد. ۴- حتی المقدور از برقکاران مجاز که دارای گواهینامه انجام کار از سازمان فنی و حرفه ای می باشند استفاده گردد . ۵- استفاده از کلید حفاظت جان ( RCD / RCCB ) با جریان نشتی حداکثر mA 30 الزامی است . ۶- کف تابلو فیوز از کف تمام شده باید ۱۷۰ سانتیمتر فاصله داشته باشد و از لوله آب و گاز ۱۵۰ سانتیمتر فاصله داشته باشد . ۷- در تابلو برق سیم های نول توسط ترمینال پیچی به هم متصل شوند و از به هم تابیدن سیمها و نوارچسب کاری کردن آنها خودداری گردد . ۸- در تابلو برق جهت اتصال سیم های ارت از شینه ارت استفاده شود . ۹- در همه لوله های برق، سیم کشی سه سیمه باشد مگر اعلام حریق دو سیمه که البته برخی اعلام حریق ها هم سه سیمه هستند، کلیه پریزها با سیم سه در دو ونیم میلی متر مربع ۲٫۵*۳ و روشنایی ساختمان با سیم سه در یک و نیم میلی متر مربع ۱٫۵*۳انجام شود . ۱۰- حداقل فاصله نصب پریزها از کف تمام شده سانتی متر۳۰ و فاصله کلید ها از کف تمام شده ۱۱۰ سانتی متر باشد. بجز آشپزخانه و پارکینگ و پشت بام که باید ارتفاع تمام شده۱۱۰ سانتی متر باشد و پریزها در پارکینگ و پشت بام باید IP44 باشند یعنی درپوش داشته باشند برای برف و باران. ۱۱- فاصله کلید از ((چهارچوب در)) می تواند بین ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر انتخاب گردد ولی هر فاصله ای انتخاب شد باید در کل ساختمان همان فاصله اجرا شود و کلید و پریز سمت لولای در نصب نشود ۱۲- حداقل ارتفاع نصب پریز از کف تمام شده در آشپزخانه و پارکینگ و فضای مرطوب cm110 باشد و فاصله پریز از مرز بیرونی سینک ظرفشویی ۶۰ سانتی متر باشد در روشویی که پریز ریش تراش وجود دارد هم این فاصله رعایت شود. ۱۳- ارتفاع نصب کلید فن cm120 از کف تمام شده باشد . ۱۴- فاصله کلید و پریز از شیر گاز حداقل ۵۰ سانتیمتر باشد به شرط اینکه پریز در بالای شیرگاز نصب شود چنانچه پریز سمت چپ یا راست یا زیر شیرگاز نصب شده باشد رعایت فاصله حداقل۱۰ سانتی متر کافیست . ۱۵- نصب فن در حمام ممنوع است مگر IP44 باشد که در بازار موجود نیست، اگر هم باشد باید ۶۰ سانتی متر حداقل با خروجی آب دوش فاصله داشته باشد. ۱۶- کلید و فیوز سر راه فاز قرار گیرد . ۱۷- زیر هر پیچ حداکثر فقط باید ۲ سیم بسته شود . ۱۸- چراغ نصب شده در حمام باید IP44 باشد که این چراغ ها کم هستند و اگر چراغ معمولی می گذارند زیر حباب محافظ آن واشر نسوز گذاشته شود که آب بندی شود. و از دوش حداکثر فاصله را داشته باشد(بهتر است ۱٫۵ متر فاصله داشته باشد) . ۱۹- بهتر است تمام اتصالات سرسیم داشته باشد یا بصورت سئوالی بسته شود . ۲۰- حداکثر می توان ۱۲ پریز از یک فیوز انشعاب گرفت . ۲۱- فاز باید به سمت راست پریز داده شود یعنی هنگامی که مقابل پریز می ایستیم روزنه سمت راست فاز باشد. ۲۲- فاز باید به کنتاکت کف سرپیچ لامپ داده شود و به کنتاکت بدنه سرپیچ لامپ نول متصل شود. ۲۳- حداقل فیوز روشنایی آمپر ۱۰ و فیوز پریزها آمپر ۱۶ باشد . ۲۴- کابل اصلی برق رسانی واحد ها طبق نقشه سه در شش mm2 6×۳ مفتولی باشد و سیم های جعبه فیوز حتما سرسیم داشته باشند و سیم جمپر در جعبه فیوز مساوی با سیم ورودی جعبه فیوز باشد که معمولا سایز ۶ میلی متر مربع یا ۴ می باشد. ۲۵- سیم کولر آبی سه در دو و نیم میلی متر مربع ۲٫۵*۳ باشد و سیم کولر گازی حداقل سه در چهار میلی متر مربع ۴*۳باشد. ۲۶- سیم از کنتور تا جعبه فیوز و سیم کولر بهتر است مفتولی باشد . ۲۷- از بدنه اجسام نباید به عنوان سیم ارت استفاده کرد . ۲۸- بارهای خاص و پرمصرف، فیوز جداگانه داشته باشد . ( کولر ، تردمیل tread millو پمپ و پکیج آبگرمکن… ) ۲۹- برای مکان مرطوب از ترانس ایزوله استفاده می شود یا ولتاژ زیر۵۰ ولت.(معمولا۱۲ ولت) ۳۰- در صورت استفاده از وان در حمام ، وجود کلید حفاظت جان ( RCD / RCCB ) علاوه بر کلید حفاظت جان اصلی، بصورت جداگانه برای آن الزامیست . ۳۱- هم بندی اصلی و اضافی به منظور هم ولتاژ کردن تجهیزات برقی انجام شود (همه وسایل فلزی همبندی شوند با شاسی ساختمان). ۳۲- حداقل قطر سیم تلفن و درب بازکن میلی متر ۰٫۶ است و بهتر است از نوع شیلد دار باشد. ۳۳ -عبور لوله برق از کف حمام و آشپزخانه و دستشویی و مکان های مرطوب و دارای آب ریزش ممنوع است . ۳۴- مسیر لوله برق از روی دیوارها بصورت مورب ممنوع است (ممکن است در آینده روی آن میخ کوبیده شود) ۳۵- همه پریزها ارت دار باشد . ۳۶- ارتفاع مجاز نصب کلید اعلام حریق بین ۱۰۷ تا ۱۳۷ سانتی متر می باشد که در ایران بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ مجاز است . ۳۷- فاصله کلیدهای اعلام حریق بین ۱۵ تا ۳۰ متر قابل انتخاب می باشد(بر اساس ریسک محل). ۳۸- فاصله شستی اعلام حریق از درب اصلی بین ۱۵ تا ۱۵۰ سانتی متر قابل انتخاب است . ۳۹- اگر عرض درب از ۱۲ متر بیشتر باشد(مثل درب انبار) در سمت چپ و راست درب باید یک شستی جداگانه گذاشت . ۴۰- ارتفاع نصب آژیر اعلام حریق بین ۲ تا ۲٫۴ متر قابل انتخاب است . ۴۱- اگر سیم روکار کشیده شده باید داخل conduit باشد (لوله با مقطع گرد فولادی یا پلاستیک فشرده و مستحکم ضد آتش). ۴۲- ماکزیمم فاصله مجاز دتکتورهای دودی از یکدیگر ۱۰ متر و دتکتورهای حرارتی از یکدیگر ۷ متر می باشد . ۴۳- سطح مقطع سیم اعلام حریق۱٫۵ میلی متر مربع می باشد . اگر فاصله دتکتورها از تابلو خیلی دور است سیم ۲٫۵ میلی متر مربع استفاده شود(در هتل ها) . ۴۴- سیم اعلام حریق لوله کشی مجزا می خواهد و ضرورتی ندارد این لوله ها فلزی باشد . ۴۵- حداقل فاصله مجاز دتکتور تا دیوار ۱۰ سانتی متر می باشد ولی توصیه جدی شده که از ۵۰ سانتی متر کمتر نشود ۴۶- دتکتور اعلام حریق باید آخرین وسیله ای الکتریکی ای باشد که نصب می شود چون رنگ کاری دیوار و سقف یا گردو غبار نجاری آنها را خراب می کند. ۴۷- تمامی طبقات آژیر داشته باشد یا حداقل هر دو طبقه آژیر داشته باشد.(در اعلام حریق به فرد خواب باید حداقل۷۵ دسی بل شدت صدا برسد و اگر تعداد درب ها از راهرو بین واحدها تا اتاق خواب زیاد است باید در اتاق خواب آژیر جداگانه یا دتکتور آژیر سرخود نصب شود) ۴۸- فلاشر Flasher یا اندیکاتور Indicator بالای هر واحد باشد تا محل آتش سوزی سریعتر مشخص گردد . ۴۹- در آشپزخانه دتکتور حرارتی ثابت HD و گازیGD استفاده گردد و در پارکینگ دتکتور نرخ افزایش حرارت ROR:Rate Of Rise( دتکتور آشپزخانه و پارکینگ حرارتی و اتاق ها دودی باشد)دتکتور حرارتی وسط سقف نصب شود و دتکتور گازی ۳۰ سانتی متر پایین تر از سقف روی اجاق گاز نصب شود. ۵۰- اگر دتکتور دودی نصب می شود باید از اجاق گاز m6 فاصله داشته باشد . ۵۱- به فاصله ۱٫۵ متر از درب هر آسانسور باید دتکتور گذاشت . ۵۲- فاصله دتکتور از اسپرینکلر یا آب پاش سقف ۶۰ سانتیمتر می باشد . ۵۳- بالای هر اتومبیل باید یک آب پاش موجود باشد . ۵۴- برای مهمانسراها دتکتور آژیر سرخود باید گذاشت . ۵۵- ساختمان از ۲۱ متر به بالا نصب صاعقه گیر اجباریست ، ۶ طبقه به بالا. ۵۶- از کابل۵۰ یا بهتر است mm2 70 جهت ارت صاعقه گیر استفاده شود و بهتر است ۲ مسیر کشیده شود ( یکی برای بای پس ) ۵۷- هر ۴۵ متر ارتفاع یک رینگ دور ساختمان کشیده شود که اگر صاعقه به بدنه ساختمان زد به رینگ و هادی های نزولی متصل به رینگ هدایت شود. ۵۸- نصب چراغ آلارم برای ساختمانهای ۸ طبقه و بالاتر الزامیست یا ۲۸ متر ارتفاع و بیشتر. ۵۹- استفاده از چاه آسانسور جهت عبور تاسیسات برقی به استثناء کابل آسانسور ممنوع است . ۶۰- کابل تغذیه آسانسور پنج در ده mm2 10×۵ یا پنج در شانزده mm2 16×۵ باشد . ۶۱- درموارد خاص برق اضطراری پیش بینی گردد که مجهز به سیستم change over باشد . ۶۲- تابلو برق سیستم آنتن مرکزی داخل خرپشته باشد ( در فضای آزاد نباشد ) ۶۳- سیم های سیار کارگاهی باید حتما کابل(با روکش مضاعف) باشد و با ارتفاع ۲٫۵ متر از کف رد شوند و در محل رفت و آمد و آسیب قرار نگیرند و این نکته در مرحله ابتدای کار باید توسط صاحب کار یا ناظر مقیم یا سرپرست کارگاه به همه کاربران وسایل برقی مانند نجار و جوشکار و بالابر تذکر داده شود. ۶۴- کلید و پریز فضای آزاد مثل پشت بام و حیاط باید از نوع IP44 باشد یعنی درپوش داشته باشد که برف و باران برای آنها خطرساز نباشد ۶۵- لوله کشی سیستم های روشنایی و پریزهای برق با لوله های P.V.C سخت نمره ۱۳٫۵ Pg برای چهار سیم و با نمره ی pg 16 برای شش سیم انجام شود . ۶۶- لوله کشی سیستم های پریز برق و تلفن می تواند از کف انجام گیرد ولی باید سریعا به تایید دستگاه نظارتی رسانیده و روی آنرا با ملات ماسه سیمان ماهیچه کشی کرد. ۶۷- لوله کشی هایی که در سقف کاذب انجام می شود ترجیحاً از مسیرهای مشخص و مشترک و با بست و ساپورت مناسب انجام گردد که هنگام پیچ کردن یا میخ کوبیدن در سقف مسیر مشخص باشد. ۶۸- استفاده از لوله های خرطومی پلاستیکی از سال۸۹ ممنوع شده چون بسیار کم استقامت هستند مخصوصا بعد از گذشت چند سال به شدت شکننده می شوند و عبور فنر از آن باعث شکسته شدن آن می شود. ۶۹- ارتفاع نصب پریزهای برق و تلفن در فضای اداری و اتاق ها ۳۰ سانتیمتر از کف تمام شده و در فضاهای مرطوب (آبدارخانه – سرویس های بهداشتی – موتورخانه و . . . ) ۱۲۰-۱۱۰ سانتیمتر از کف تمام شده می باشد . |
سوالات متداول :
چند مورد از الزاماتی که در سیم کشی برق ساختمان بایستی رعایت شود چیست؟
مدار های روشنایی بایستی با سیم 5/1 سیم کشی شوند ، ساختمان مجهر به چاه ارت باشد ، در طراحی نقشه برق کشی از افراد خبره استفاده کنید ، هزینه های برق کشی را در ابتدا محاسبه کنید.
هزینه و دستمزد برق کشی ساختمان را چگونه بدست بیاوریم؟
واحد های کمتر از صد متر به صورت چکی و متراژ بالاتر و تعداد واحد بالا به صورت ایتمی محاسبه می شود ، شما عزیزان میتوانید جهت دریافت هزینه ها و دستمزد برق کشی فایل زیر را در سایت پردیس سازه دانلود کنید.
